Նախորդ 10 տարիների նույնիսկ միայն առաջին եռամսյակի հարկային վճարումների տվյալները ցույց են տալիս, որ վերջին երեք տարում հարկային մուտքերը նախորդ տարիների համեմատ կրկնակի, որոշ դեպքերում եռակի կամ քառակի անգամ աճել են։
Պետեկամուտների կոմիտեի կողմից եռամսյակի կտրվածքով 1000 խոշոր հարկատուների ցանկը հրապարակելուց հետո մամուլն առանձին-առանձին անդրադարձավ այս կամ այն հարկատուի գրանցած ցուցանիշներին և որոշ լրատվամիջոցներ այս առումով առանձնացրեցին տարեկան կտրվածքով թիվ մեկ հարկատու՝ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի գրանցած ցուցանիշները՝ ընդգծելով, որ «եռամսյակային կտրվածքով ԶՄՊԿ-ն զիջել է իր դիրքերը և էականորեն նվազեցրել հարկային պարտավորությունների գծով պետական մուծումները»։
InfoPort.am-ը փորձեց վերլուծել ՊԵԿ-ի հրապարակած տվյալները և ի մասնավորի ԶՄՊԿ-ի եռամսյակային ցուցանիշները։ Համադրելով ՊԵԿ-ի կողմից հրապարակված տվյալները և ԶՄՊԿ-ի բաց աղբյուրներում տեղ գտած հաշվետվությունները, պարզ է դառնում, որ պնմդումները, թե ԶՊՄԿ-ի հարկերը պակասել են, մակերեսային բնույթ են կրում և հիմնված են ՊԵԿ-ի աղյուսակում ձեռնարկության հորիզոնականի իջեցման փաստի վրա լոկ, սակայն այդ վերլուծություններում հաշվի չեն առնվել հարկային մուծումների մասով թվային տվյալները՝ մասնավորապես այս փաստը, որ նախորդ եռամսյակի համեմատ ԶՄՊԿ-ն շուրջ 140 մլն դրամով ավելացրել է հարկերի գծով բյուջետային մուտքերը՝ 2024թ. հունվար-մարտ ամիսներին վճարելով 15.626.783 հազար դրամ հարկ։
Ընդ որում ավելի խորքային վերլուծությունները ցույց են տալիս, որ հաջորդ եռամսյակում ընկերության վճարած հարկերը մի քանի անգամ կգերազանցեն առաջին եռամսյակի տվյալները։ Առաջին եռամսյակում չեն արտացոլվում տարեկան հաշվետվությունները, որոնք ըստ հարկային օրենսգրքի ներկայացվում են ապրիլին, և տարեկան վճարների մեծ մասը՝ ռոյալթիի և շահութահարկի մասով արվում է այդ ամսին։ Ընկերության ֆեյսբուքյան պաշտոնական էջից տեղեկանում ենք, որ արդեն իսկ ապրիլ ամսին ԶՊՄԿ-ն վճարել է մոտ 30 միլիարդ դրամի հարկ։ Բայց սա արդեն կարտացոլվի հաջորդ եռամսյակում։
Սակայն հետաքրքիր է նաև մեկ այլ փաստ։ Նախորդ 10 տարիների նույնիսկ միայն առաջին եռամսյակի հարկային վճարումների տվյալները ցույց են տալիս, որ վերջին երեք տարում հարկային մուտքերը նախորդ տարիների համեմատ կրկնակի, որոշ դեպքերում եռակի կամ քառակի անգամ աճել են։ Թե ինչ օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ պատճառներով է նախորդ տարիներին ԶՊՄԿ-ն զգալիորեն պակաս հարկեր վճարել, և վերջին տարիներին՝ զգալիորեն ավելացրել հարկային մուծումները՝ առանձին վերլուծության թեմա է։
Սակայն անգամ ամենապարզ fact-cheking-ը ցույց է տալիս, որ հակառակ որոշ լրատվամիջոցներում պնդումներին՝ ԶՊՄԿ-ում սեփականատիրոջ փոփոխությունից հետո հարկային մուտքերը ոչ միայն չեն պակասել, այլև զգալիորեն աճել են։
Ի դեպ, եթե ԶՊՄԿ-ն վերջին երեք տարում անշեղորեն առաջին հարկատուն է՝ տարեկան կտրվածքով, նախորդող 7 տարների ընթացքում ԶՊՄԿ-ն առաջին հորիզոնականում է եղել միայն մեկ անգամ, մյուս տարիներին զբաղեցնելով հարկատուների ցուցակի, 4-րրդ, 5-երորդ, նույնիսկ 16-երորդ տեղերը։ Սրանք ընդամենը փաստեր են, որոնք այլ կերպ տեսնել ու ներկայացնել հնարավոր է միայն միտումի ու դիտավորության և ոչ օբյեկտիվ լրագրության պարագայում։
ԶՊՄԿ-ն հարկատուների ցանկում 2014-2023 թթ-ին
2023 1-ին տեղ 70,881,967
2022 1-ին տեղ 143,933,308
2021 1-ին տեղ 61,958,091
2020 3-րդ տեղ 42,983, 578
2019 2-րդ տեղ 51,360,135
2018 1-ին տեղ 51,093,944
2017 5-րդ տեղ 18,670,324
2016 16-րդ տեղ 9,121,579
2015 2-րդ տեղ 27,505,901
2014 4-րդ տեղ 19,940,784
Այս նյութը հասանելի է նաև Русский
